Zodra de wintertijd ingegaan is en het 's avonds weer vroeg donker is worden de resten vuurwerk van de afgelopen jaarwisseling weer tevoorschijn gehaald. Katten kunnen veel last hebben van het geknal, vandaar een aantal tips over hoe u hier het beste mee kan omgaan en hoe u uw kat kunt voorbereiden op oud en Nieuw.
Lichaamstaal
Je kan aan de lichaamstaal van de kat zien hoe hij zich voelt. Wanneer je kat onrustig is dan zie je dit vaak als eerste aan de oren. Katten draaien de oorschelpen in de richting van de geluiden die ze horen. Als ze onzeker zijn en zich niet goed raad weten met de situatie dan zie je vaak dat de oren onrustig heen en weer bewegen. Een bange kat herken je aan: grote pupillen, de oren plat op de kop leggen, zich klein maken en zich willen verstoppen. Kortdurende stress herken je aan bepaalde stress-signalen die een kat kan laten zien. Dit zijn: bek aflikken (tenzij ze net gegeten hebben), gapen (tenzij ze net wakker worden), slikken (niet tijdens het eten), tongelen (heel snel met het puntje van de tong over de neus gaan), trillen, kwijlen en hijgen (bij extreme stress).
Wennen aan harde geluiden en vuurwerk
Katten die in de eerste weken van hun leven een goede basis meegekregen hebben zijn vaak vrij goed gewend aan plotselinge harde geluiden. Ze schrikken hier wel van, maar zijn daarna ook weer snel op hun gemak. Katten die een minder goede start gehad hebben of een traumatische ervaring meegemaakt hebben zullen minder stabiel zijn en gevoeliger voor stress. Ook zij zullen schrikken van harde geluiden, maar ze herstellen zich minder snel van zo'n stressmoment. Bij meerdere stressmomenten achter elkaar zal vrijwel elke kat een schuilplek opzoeken die hij als veilig ervaart.
Vuurwerktraining
Om je kat voor te bereiden op vuurwerk en Oud en Nieuw kan je gebruik maken van geluidsfragmenten. Op https://www.dogstrust.org.uk/help-advice/dog-behaviour-health/sound-therapy-for-pets staan fragmenten die gebruikt worden door professionele gedragstheragstherapeuten. Lees voor je hiermee aan de slag gaat éérst de handleiding! Verkeerd gebruik kan ervoor zorgen dat de angst alleen maar erger wordt en je kat zich binnen en bij jou ook niet meer veilig voelt. Belangrijk is dat je start als de kat prima in zijn vel zit en met iets leuks bezig is, bijvoorbeeld spelen of iets lekkers eten. Zorg dat je bij de kat in de buurt bent. Speel het geluid héél zachtjes af, zodat de kat zich er niet aan stoort. Doe dit een aantal keer op verschillende momenten en verhoog dan het volume iets. Varieer in het soort voer en de speeltjes die je gebruikt, mogelijk reageert je kat beter op het een dan op het ander. Probeer ook eens een voerspel, knuffelen en speelgoed met kattenkruid of valeriaan. Het idee achter deze training is dat je kat tijdens het vuurwerkgeluid iets leuks doet en hierdoor een positieve associatie krijgt met het geluid. Dit gaat niet van het ene op het andere moment, maar het is zeker de moeite waard om mee aan de slag te gaan. Een nadeel van de geluidsfragmenten is dat je alleen traint met het geluid en niet met de lichtflitsen en kruitdamp die je wel ervaart bij echt vuurwerk. Daarom kan je daarnaast voorzichtig oefenen met goedkoop pret-vuurwerk dat niet of niet hard knalt, zoals sterretjes en trekrotjes. Terwijl jij BINNEN iets heel leuks doet met de kat steekt iemand anders BUITEN en OP GROTE AFSTAND het vuurwerk af. De afstand moet zo groot zijn dat de kat niet reageert op het vuurwerk. Als het goed gaat verklein je de afstand langzaam, terwijl je iets leuks blijft doen. Op het moment dat hij heel licht reageert stop je met verkleinen en ga je ervoor zorgen dat hij zich op deze afstand op zijn gemak voelt. Let hierbij supergoed op zijn lichaamstaal!! Ook dit zal je een aantal keren moeten oefenen. Ga vooral niet te snel, bouw het langzaam op.
Veilige verstopplekken
Ter voorbereiding op Oud en Nieuw creëer je in de ruimte waar julie het meeste zijn (of in meerdere ruimtes) voor de kat aantrekkelijke schuilplekken. Veel katten houden ervan om hoog te kunnen zitten, zodat ze tegelijkertijd de situatie kunnen overzien. In het geval van vuurwerk zullen veel katten waarschijnlijk liever kiezen voor een beschutte plek, waar ze zich echt kunen verstoppen. Simpele oplossingen hiervoor zijn gesloten kartonnen dozen met een opening ter grootte van een A5-papier. In de doos doe je een lekker mandje of dekentje en eventueel voer en water. Zorg ook dat de kattenbak in de buurt is. Eventueel kies je voor een heel grote doos waarin je ook de kattenbak plaatst. Natuurlijk mag je de kat ook naar een andere ruimte laten vluchten, maar het voordeel van de ruimte waarin jullie je bevinden is dat er omgevingsgeluid is. Dit omgevingsgeluid zorgt ervoor dat de geluiden van buiten minder hard klinken. Mocht je kat zich liever in een andere ruimte verstoppen, zet hier dan een radio of tv aan. Op deze manier worden de geluiden van buiten gedempt.
Medicatie
Is je kat echt heel bang voor vuurwerk dan is het verstandig om contact met ons op te nemen met de vraag of je voor je kat Alprazolam kan krijgen voor tijdens Oud en Nieuw, dit onderdrukt de angstgevoelens. Alprazolam mag niet langdurig gegeven worden, maar bijvoorbeeld vanaf 2e Kerstdag t/m Nieuwjaarsdag. De dosering is nogal breed, dus het is in eerste instantie een kwestie van kijken hoe het aanslaat.
Tips voor 'op het laatste moment'
- Bestraf het angstgedrag van je kat nooit. Natuurlijk is het vervelend als hij achter je aan loopt of veel miauwt, maar als je boos wordt maak je de situatie voor het dier alleen maar nog onveiliger
- Blijf zelf altijd kalm, je geeft alleen steun als je kalm en rustig bent. Bovendien geef je op deze manier aan dat het vuurwerk je niets doet en dit gedrag heeft invloed je kat
- Wanneer je kat angstig is en contact zoekt, geef hem dan aandacht. Angstgedrag negeren is niet eerlijk. Wees blij dat je huisdier bij je wil zijn, dat geeft aan dat uw dier vertrouwen in u heeft. Tegelijkertijd hoef je het niet te overdrijven. Af en toe een bemoedigend woord is prima, voortdurend met je dier op de arm rondlopen is te veel van het goede
- Zorg voor een flinke voorraad uitdagende speeltjes en lekkernijen. Kattensnoepjes in een speelballetje is een leuk tijdverdrijf, evenals het samen spelen met een hengel met veertjes, knuffelen of spelen met een speeltje waarin kattenkruid of valeriaan is verwerkt
- Laat je dier niet alleen met Oud & Nieuw
- Houd je kat binnen op Oudjaarsdag en indien mogelijk al een paar dagen eerder. Een bange kat vlucht weg en kan in de paniek de weg naar huis misschien niet meer vinden
- Doe de gordijnen dicht, doe de lampen aan en zet muziek of de televisie aan als afleiding.
- Door binnenshuis voor geluid te zorgen, vallen de geluiden van buiten veel minder op
Lees ook ons artikel 'Bescherm uw kat tegen december gevaren'